Tereny ziemi racławickiej zasiedlane były od tysięcy lat. Co o tym świadczy? Otóż do czasów I wojny światowej (1914) mieszkańcy Racławic i sąsiednich wsi znajdowali na terenach dworskich całe nie zniszczone groby, w których szkielety ludzkie zachowane były w pozycji podkurczonej z kolanami pod brodą. Z badań archeologicznych wiadomo, iż tak grzebano zmarłych w erze neolitu.
Dalsze poszukiwania śladów człowieka i jego siedlisk przyniosły niezbite dowody, że na terenach dzisiejszych Racławic i okolic już w XIV wieku tworzyła się społeczność ludzka. Na wzniesieniu Górka Kościejowska zwanym także ,,Zamczyskiem’’ (wys. 363 m n.p.m.), gdzie stoi Kopiec Kościuszki, pośród lasów stał wtedy gródek. Dowody w postaci murów zachowały się do czasów obecnych. W latach 70-tych archeolodzy prowadzący prace wykopaliskowe odkryli na głębokości 6 m głębokie fosy oraz resztki muru obwodowego, otaczającego gródek mieszczący się na kilkunastometrowym pagórku. Mury, wsparte dodatkowymi ostrogami umacniającymi fundamenty i stabilizującymi ściany warowni, świadczą o jego XIV-wiecznym pochodzeniu.
Naukowcy twierdzą, że gródek ten rozebrany został w XVII wieku, a z kamieni budowano stajnie i obory. Znaleziono tutaj również militaria: groty strzał żelaznych, groty bełtów do kusz, ostrogi, wędzidło, a także srebrne monety. W trakcie badań ustalono, że w sąsiedztwie budowli kamiennej stały także obiekty drewniane.
Nazwa Racławice najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska właściciela dóbr lub rycerza Racława, gdyż inne przesłanki nie wskazują na tę nazwę. Po raz pierwszy pojawia się w Kronikach Jana Długosza (przełom XIV/XV wieku). Autor wspomina tam, że chłopi spod Racławic przywozili do obozu króla Polski Władysława Jagiełły (1410) pod Sandomierz wołowinę i dziczyznę soloną w beczkach dla grupowanego tam wojska przed bitwą pod Grunwaldem. Również wówczas istniała wieś Wrocimowice, z której pochodził rycerz Maciej. W tej bitwie pod Grunwaldem wsławił się on wielkim męstwem, za co król uczynił go dowódcą chorągwi i przyznał dobra Wrocimowic.
Na terenie dzisiejszej gminy istniały majątki ziemskie będące w prywatnym władaniu. Do XIV-XV wieku tereny Racławic należały do Dzierosława Karwacian herbu Zadra, zamieszkującego w Krakowie. Posiadał on w swych dobrach kopalnie ołowiu w Trzebiążu i Libiążu, patronat nad kościołem i parafią Oświęcim. Karwaciowie byli znaną, zamożną rodziną, dysponującą dużym majątkiem. Za ich administrowania na terenie gminy zostały zbudowane grodziska obronne: w Janowiczkach na wzgórzu Zamczysko, w Marchocicach na wzgórzu Grodzisko, we Wrocimowicach na wzniesieniu oraz dwa grodziska koło Pałecznicy.
Z upływem wieków własność ta uległa rozdrobnieniu poprzez częściową sprzedaż, koligacje. Z dóbr tych powstały dwa majątki: Racławice i Marchocice.
W okresie powstania kościuszkowskiego właścicielem dóbr w Racławicach był Walery Wielogłowski herbu Starykoń. Dwór mieścił się w Racławicach naprzeciw kościoła, od strony wschodniej. Od 1778 roku stoi tu kościół, a obok niego drewniana dzwonnica, w której wisi dzwon odlany w 1776 roku.
Racławice były wsią niewielką, z 27 dymami i około 200 mieszkańcami. Mieściła się tu wytwórnia słodu, młyn, karczma, cegielnia polowa w Jaworku. Wypalano również gips.
Do dóbr tych należał folwark Dziemięrzyce, dawniej nazywany Zdziemięrzycami lub Ciemięrzycami. Znajdowała się tam karczma i nieduża ilość uprawnych gruntów dworskich.
Na podstawie kronik i akt wojewódzkiego sądu grodzko – ziemskiego w Krakowie zachowały się zapisy z 6 lutego 1404 r., że Janowiczki nie nazywały się tak jak obecnie, tylko Janowice. Folwark Janowiczki z dworkiem liczył 115 morgów ziemi dworskiej i 66 morgów chłopskich oraz kilkadziesiąt hektarów lasów. Janowiczki wraz z dworkiem zostały zakupione przez Łąckiego od Tomasza Jakryńskiego, podsekretarza krakowskiego.
Racławice – siedziba majątku obejmowała 415 morgów, z czego 285 morgów ziemi ornej oraz duży obszar lasów. W majątku mieszkało 112 osób służby dworskiej, 5 właścicieli oraz 5 rodzin żydowskich.
Około 1807 roku dobra racławickie przeszły od Wielogłowskich w ręce Browskich herbu Januta. Po powstaniu styczniowym majątek Browskich zbankrutował. Przyczyną bankructwa było wywiezienie włościan Browskich na Sybir za udzielenie pomocy powstańcom przechowywanym po bitwie miechowskiej w 1864 roku. Na Sybir wysłano dwóch braci Browskich, z których w 1919 roku młodszy wrócił już jako staruszek, a drugi zmarł na zesłaniu.
W 1880 roku część majątku ( folwark w Górce Kościejowskiej), w drodze licytacji za zaległe podatki nabył pan Szczepanowski, który odziedziczył znaczny majątek po księdzu kanoniku. Reszta dóbr Racławic około 1895 roku została sprzedana Żydowi Rzędowskiemu z Działoszyc, natomiast Górkę Kościejowską Szczepanowski zapisał zięciowi. Po 1906 roku Vogiel – zięć Szczepanowskiego rozsprzedał ziemię mieszkańcom Górki Kościejowskiej.
Folwark Dziemięrzyce przez koligację dostał się w posiadanie Sikorskich. W 1919 roku właściciel dóbr Józef Sikorski został zamordowany w mieszkaniu na tle polityczno – rabunkowym. Po zamordowanym dobra Dziemięrzyce przez koligację przeszły w ręce Andrzeja Lewartowskiego. Majątek za jego gospodarowania prowadzony był wzorowo.
W latach 1908 – 1912 majątek Racławice z wszystkimi posiadłościami został przez właściciela Żyda Rzędowskiego rozsprzedany ludności, a budynki gospodarcze spłonęły. Nabywcami ziemi w dużej mierze były osoby z terenu innych okolic. Z rozparcelowanej ziemi powstaje wieś Dosłońce, a także Dale, Kolonia Biały Dół, Smolny Dół, Lasowisko, Laski Kościejowskie.
Dobra Janowiczki w 1936 roku zostały sprzedane przez właściciela Andrzeja Łąckiego nabywcy Bronisławowi Pryfferowi, przybyłemu zza Warszawy.
Drugim większym ośrodkiem dóbr ziemskich były Marchocice. W czasie powstania kościuszkowskiego dobra te należały do Bonawentury Radońskiego, podwojewody chęcińskiego. Należało tu 28 domów z 181 mieszkańcami, znajdowały się tu: browar, młyn, karczma. Do majątku należały grunty przyległe obecnie do Klonowa, a wcześniej nazywane Rudno. W kilkanaście lat później dobra Marchocice nabyli Godlewscy, posiadający już wiele wsi (Kalinę Rędziny, Kalinę Las, Kalinę Lisiny, Dziewięcioły, Śladów, Rędziny Borek, Miroszów, Grzymałów).
Po 1905 roku część ziemi dóbr Godlewskich została sprzedana przez Towarzystwo Kredytowe Ziemian. Z zakupionej przez włościan ziemi powstały nowe wsie: Kalina Rędziny, Kalina Las, Kalina Lisiniec, Grzymałów, Raszówek, Rędziny Borek.
Część ziemi z lasami w Klonowie z folwarkiem Nowopole (około 1900 morgów z lasami) w 1912 – 1913 roku została zakupiona przez Fortunę Zdziechowskiego z Rzędowic.
Po I wojnie światowe, po śmierci Stefana Godlewskiego, dobra Marchocice były administrowane przez Bronisława Grabkowskiego, który majątek doprowadził do podupadłego stanu.
W 1931 roku dobra zostały poddzierżawione przez Waganowskiego, przybyłego z Wileńszczyzny, a kilka lat później majątek poddzierżawił Kozłowski z Przybysławic.
Dobra Kościejowa przez pewien czas należały do Klasztoru Norbertanek na Podgórzu w Krakowie. Część ziemi w okresie późniejszym została rozsprzedana, w tym Opaty Kościejowskie, które dostały się w ręce Żydów z Działoszyc.
W okresie międzywojennym gospodarstwa rolne bardzo często były dzielone między członków rodzin. Powodem tego był brak pracy w przemyśle.
Po II wojnie światowe struktura gospodarstw uległa zmianie. Wszelka własność obszarnicza na terenie gminy zniknęła w 1945 roku po dekrecie o reformie rolnej wydanym przez Rząd Tymczasowy w Lublinie. Na mocy dekretu majątki: Janowiczki, Dziemięrzyce, Marchocice, Klonów, Opaty Kościejowskie, Kalina Wielka zostały rozparcelowane między byłą służbę dworską i częściowo biedniejszych mieszkańców poszczególnych wsi.
W wyniku reformy rolnej powstało około 200 nowych gospodarstw od 2 do 4,5 ha. Najwięcej gospodarstw powstało we wsi Klonów. Duża część ludności opuszcza wieś w poszukiwaniu pracy, wyjeżdżając na Ziemie Zachodnie, do prac w przemyśle, młodzież do szkół. Wieś rozładowuje się z nadmiaru ludności.
Więcej na temat historii regionu, można dowiedzieć się na stronie internetowej: http://miechowski_kuferek.manifo.com/
Lata powojenne – po wojnie utworzono Prezydia Gromadzkich Rad Narodowych w Racławicach i Marchocicach, ten stan trwał do roku 1972. 1 stycznia 1973 roku utworzone zostały gminy i powołano Naczelników. Gmina Racławice w 1976r. w wyniku reformy administracyjnej została połączona z gmina Pałecznica i nosiła nazwę Gmina Racławice – Pałecznica.
W 1990 mieszkańcy Pałecznicy podjęli działania o reaktywowanie gminy i w roku 1991 gminy zostały rozłączone z części Gminy Racławice – Pałecznica odłączono gminą Pałecznica i tak funkcjonują do chwili obecnej.
Po roku 1990 gmina Racławice został w 100% zwodociągowana, ztelefonizowana, odbudowano drogi, prawie do wszystkich gospodarstw rolnych prowadzą drogi asfaltowe, trwa proces utwardzania dróg dojazdowych do pól. W 1994 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego budynku szkolnego. Budowa trwała do 1998 r. Obecnie w budynku mieści się Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki, Gimnazjum także im. Tadeusza Kościuszki.
W 2003 r. do budynku szkolnego dobudowano salę gimnastyczną.
W obydwu szkołach uczy sie około 400 uczniów.
W roku 2006 na terenie gminy utworzono Środowiskowy Dom Samopomocy w Kościejowie. Jest on przeznaczony dla osób wymagających wsparcia w formie pobytu dziennego.
Do 2007 r. wykonano termomodernizację budynku Ośrodka Zdrowia i Urzędu Gminy, a w 2005 r. wyremontowano budynek Ochotniczej Straży Pożarnej i biblioteki.
Obecnie gmina czyni starania na pozyskanie środków na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków i kolektorów słonecznych.
